Właśnie mija 10 lat od uchwalenia ustawy z dnia 13 grudnia 2013 roku o rodzinnych ogrodach działkowych, które należy uznać za fundamentalne osiągnięcie polskiego ruchu ogrodnictwa działkowego. Wydarzenie to zwieńczyło bowiem starania rzeszy polskich działkowców o zapewnienie dogodnych warunków do użytkowania działek, ochrony istnienia i rozwoju ogrodów działkowych, a także stabilny fundament pod funkcjonowanie skutecznej organizacji broniącej interesów działkowców.
Już od ponad 10 lat ustawa o ROD jest gwarantem trwałości ruchu ogrodnictwa działkowego w Polsce. Ocaliła dorobek prawny i organizacyjny kilku pokoleń działkowców, w tym zachowała prawie 5 tysięcy ogrodów działkowych. Ponadto w pełni dostosowała przepisy do Konstytucji. Zapewniła działkowcom wolność zrzeszania, zagwarantowała pluralizm organizacji działkowych oraz poszanowanie praw właścicieli gruntów zajętych przez ogrody. Jednocześnie ustawa zachowała wszystkie prawa działkowców. Utrzymała zwłaszcza ich prawa do gruntów i pozostałego majątku (np. infrastruktury, altan). Wprowadziła również szereg rozwiązań, które zagwarantowały działkowcom:
• prawo do działki ujawniane w księdze wieczystej,
• możność przenoszenia prawa do działki bezpośrednio między działkowcami,
• odrębną własność nasadzeń, obiektów i urządzeń na działce,
• zwolnienie z podatków,
• udogodniony tryb przejścia prawa do działki w razie śmierci i rozwodu,
• odszkodowania i tereny zamienne w razie likwidacji ogrodu,
• zwiększoną ochronę sądową praw działkowców.
Ponadto ustawa wprowadza mechanizmy ochrony przed najpoważniejszymi zagrożeniami dla istnienia ogrodów i praw działkowców. Uregulowała zwłaszcza kwestię likwidacji ogrodów, określając cywilizowane zasady usuwania ogrodów głównie z przestrzeni miejskiej. Zasadniczym wymogiem likwidacji jest przydzielenie terenu zastępczego z odtworzoną infrastrukturą oraz wypłata odszkodowań dla działkowców. Dzięki temu stworzono optymalne warunki do rozwoju miast z zachowaniem substancji ogrodów i praw działkowców. Właśnie dlatego obecnie w Polsce wciąż mamy tysiące ogrodów, z których korzysta niemal milion polskich rodzin.
Ustawa stworzyła także silne ramy organizacyjne dla funkcjonowania ogrodnictwa działkowego. Większość działkowców i ogrodów skupiona jest w Polskim Związku Działkowców - ogólnopolskiej, samodzielnej i samorządnej organizacji społecznej. PZD dba o praktyczną realizację gwarancji zapisanych w ustawie. Przeciwdziała wszelkim próbom naruszania interesów działkowców poprzez rozmaite działania, a zwłaszcza legislacyjne, sądowe i administracyjne. W szczególności PZD broni istnienia ogrodów przed zakusami rozmaitych inwestorów dążących do likwidowania ogrodów pod cele ściśle komercyjne. Ponadto Związek prowadzi szeroką działalność inwestycyjną, oświatową i medialną, zapewniając rozwój ROD i całego ruchu działkowego.
Mając powyższe na uwadze, należy uznać, że ustawa o ROD stanowi szczytowe dokonanie polskiego ogrodnictwa działkowego. Tylko ustawa może skutecznie chronić słuszne interesy działkowców i ogrodów przed licznymi niebezpieczeństwami grożącymi całemu naszemu ruchowi. Dlatego też obecnie sprawą zasadniczą dla wszystkich członków i struktur Związku jest obrona i zachowanie ustawy o ROD jako gwarantującej istnienie i rozwój rodzinnych ogrodów działkowych dla obecnych i przyszłych pokoleń polskich działkowców.
Prezes
Polskiego Związku Działkowców
Eugeniusz Kondracki
Warszawa, 13 grudnia 2023 r.
Źródło: PZD Gdańsk